Compleet of aanvullend kattenvoer: wat is het verschil?

Als katteneigenaar wil je zeker weten dat je kat gezond en gelukkig blijft. Het voer dat je kiest speelt daarin een grote rol. Sommige voedingen zijn ‘compleet’. Ze bevatten alle voedingsstoffen die een kat dagelijks nodig heeft, zoals eiwitten, vetten, vitamines en mineralen. Andere voedingen zijn ‘aanvullend’. Die zijn vooral bedoeld als smaakmaker of snack en bevatten niet alle noodzakelijke voedingsstoffen. In dit artikel leggen we helder uit wat het verschil is, waarom het telt, en hoe je voeding kiest waar je kat echt baat bij heeft.

Wat is compleet voer?

Een kat heeft een vrij specifieke voedingsbehoefte. In tegenstelling tot honden is een kat een echte carnivoor. Dat betekent dat ze bepaalde voedingsstoffen alleen uit dierlijke bronnen kunnen halen, zoals taurine, arachidonzuur en bepaalde B-vitamines. Daarnaast hebben ze behoefte aan hoogwaardige eiwitten, vetzuren, calcium, fosfor en nog veel meer. Deze behoeften veranderen nauwelijks met de jaren, al kunnen levensfase, gezondheid en activiteitsniveau wel invloed hebben op de exacte hoeveelheid.

Om fabrikanten houvast te geven, zijn er officiële richtlijnen opgesteld voor wat katten per dag nodig hebben. In Europa worden deze bepaald door de FEDIAF (de Europese branchevereniging voor diervoeding). In de FEDIAF-richtlijnen staat per nutriënt beschreven hoeveel een kat minimaal moet binnenkrijgen en wat de veilige bovengrens is. Fabrikanten die zich aan deze richtlijnen houden, mogen hun voeding ‘compleet’ noemen.

Compleet voer betekent dus dat het alle essentiële voedingsstoffen bevat die een kat nodig heeft voor een volwaardig dieet. Dit geldt alleen als het voer als enige voeding wordt gegeven. Het doel van compleet voer is simpel: zorgen dat een kat niets tekortkomt, zonder dat je zelf hoeft te rekenen of bij te voeren. Je hoeft er dus niets naast te geven, behalve water.

Droogvoer is eigenlijk altijd compleet. Dat komt omdat het technisch makkelijker is om in een brok alle benodigde voedingsstoffen te verwerken. Fabrikanten formuleren brokjes standaard volgens de FEDIAF-normen. Op de verpakking staat dan ook vrijwel altijd vermeld dat het om een ‘volledige’ of ‘complete’ voeding gaat.

Bij natvoer ligt dat anders. Er bestaan zowel complete als aanvullende varianten. Alleen als er op de verpakking duidelijk staat dat het om een compleet natvoer gaat, kun je ervan uitgaan dat je kat daar alle voedingsstoffen uit haalt. Staat dat er niet bij, dan gaat het meestal om aanvullend voer. Dat is bedoeld om te combineren met een ander type voeding.

Wat is aanvullend voer?

Aanvullend voer, ook wel complementair voer genoemd, is voeding die niet bedoeld is als volledige maaltijd. Het bevat meestal slechts een deel van de voedingsstoffen die een kat nodig heeft. Denk bijvoorbeeld aan een blikje natvoer met alleen vlees en wat bouillon, zonder toegevoegde vitaminen, mineralen of taurine. Of een zakje snacks of toppings die vooral bedoeld zijn om het hoofdvoer aantrekkelijker te maken.

De samenstelling van aanvullend voer is niet gebalanceerd. Het mist vaak meerdere essentiële nutriënten of bevat ze in verkeerde verhoudingen. Hierdoor kun je dit soort voeding niet als enige bron van voedsel geven. Doe je dat wel, dan kan je kat op termijn tekorten oplopen. Dit geldt zeker bij katten die een voorkeur hebben voor nat of vers voer en het droogvoer laten staan.

Fabrikanten zijn verplicht om op de verpakking duidelijk te vermelden of het om compleet of aanvullend voer gaat. Bij aanvullend voer zie je dan bijvoorbeeld staan: “uitsluitend te gebruiken als aanvullende voeding” of “alleen geschikt in combinatie met compleet voer”. Let hier goed op, want de verpakking en marketing kunnen er soms uitzien alsof het een volwaardige maaltijd is.

Aanvullend voer kan wel degelijk een nuttige functie hebben. Het kan zorgen voor meer variatie, het stimuleren van de eetlust, of een manier zijn om medicijnen te verstoppen. Ook wordt het vaak gebruikt bij kieskeurige eters, die door de geur en smaak van aanvullend voer toch wat meer gaan eten. Zolang het binnen een gebalanceerd voerschema past, is er niets mis mee. Maar het moet dus altijd gecombineerd worden met een compleet voer om tekorten te voorkomen.

De belangrijkste verschillen

Het verschil tussen compleet en aanvullend voer zit in de voedingswaarde. Compleet voer kan gebruikt worden als enige bron van voeding. Het bevat álle voedingsstoffen die een kat dagelijks nodig heeft, in de juiste verhoudingen. Aanvullend voer doet dat niet. Het bevat slechts een beperkt deel van die voedingsstoffen of is vooral bedoeld voor extra smaak, structuur of variatie.

Een ander verschil zit in het gebruik. Compleet voer vormt de basis van het dieet. Daarmee kun je je kat elke dag voeren zonder je zorgen te maken over tekorten. Aanvullend voer is bedoeld als aanvulling op die basis, bijvoorbeeld als beloning, eetlustopwekker of om variatie aan te brengen in het menu. Denk aan een eetlepel natvoer bovenop de brokjes of een snack na het spelen.

Ook de etikettering verschilt. Op compleet voer staat duidelijk dat het een volledige voeding betreft. Bij aanvullend voer staat vaak expliciet vermeld dat het “uitsluitend als aanvullende voeding” bedoeld is. Dit verschil is belangrijk om op te letten, zeker bij natvoer, omdat die twee varianten er vaak vrijwel hetzelfde uitzien qua verpakking.

Tot slot zijn er ook risico’s verbonden aan verkeerd gebruik. Geef je alleen aanvullend voer, dan mist je kat essentiële voedingsstoffen. Dit kan op termijn leiden tot serieuze gezondheidsproblemen zoals bloedarmoede, spierafbraak of hartproblemen. Geef je te veel aanvullend voer naast een compleet dieet, dan kan dat de voedingsbalans alsnog verstoren. Denk bijvoorbeeld aan een overmaat aan fosfor of zout. Daarom is het belangrijk om aanvullend voer met mate te geven en altijd te combineren met een compleet product.

Richtlijnen voor gebruik

Als vuistregel kun je aanhouden dat het grootste deel van de dagelijkse energie-inname van je kat moet bestaan uit compleet voer. Idealiter is dat minstens 90 procent van de dagelijkse caloriebehoefte. De overige 10 procent kun je gebruiken voor aanvullende producten zoals snacks, toppings of vlees uit blik. Zo blijft de voedingsbalans behouden en voorkom je tekorten.

Het is belangrijk om hierbij niet alleen naar het gewicht van het voer te kijken, maar vooral naar het aantal kilocalorieën. Dat komt omdat de voedingsrichtlijnen van onder andere de FEDIAF gebaseerd zijn op hoeveelheden per energie-eenheid. Nutriënten zoals eiwitten, calcium of taurine moeten dus in de juiste verhouding aanwezig zijn per 1000 kilocalorieën voer, niet per 100 gram. Als je aanvullend voer geeft dat veel calorieën bevat maar weinig voedingsstoffen, kan dat de balans verstoren, zelfs als de totale hoeveelheid klein lijkt.

Hoeveel kilocalorieën jouw kat per dag nodig heeft, hangt af van onder andere zijn gewicht, leeftijd, activiteitsniveau en of hij gecastreerd is. Met onze voedingscalculator kun je eenvoudig berekenen hoeveel calorieën je kat per dag nodig heeft. De calculator maakt gebruikt de officiële FEDIAF-formules voor het berekenen van de benodigde dagelijkse calorieën.

Voor katten met speciale behoeften, zoals kittens, drachtige poezen of oudere katten met gezondheidsproblemen, is het nog belangrijker om geen concessies te doen aan de voedingswaarde van het dieet. In zulke gevallen is het verstandig om aanvullend voer alleen te gebruiken in overleg met een dierenarts.

Controleer altijd het etiket van het voer. Staat er niet duidelijk op dat het om een complete voeding gaat, dan moet je ervan uitgaan dat het aanvullend is. Twijfel je, kies dan liever voor een product dat als compleet is aangeduid. Dat is de veiligste keuze als basisvoeding.

Samenvatting en conclusie

Het verschil tussen compleet en aanvullend voer lijkt klein, maar heeft grote gevolgen voor de gezondheid van je kat. Compleet voer is speciaal ontwikkeld om alle voedingsstoffen in de juiste verhouding te leveren, gebaseerd op erkende richtlijnen zoals die van de FEDIAF. Dit type voer vormt de basis van een evenwichtig dieet en kan zonder verdere toevoegingen worden gegeven.

Aanvullend voer is daarentegen bedoeld als extraatje. Het bevat vaak slechts een deel van de benodigde voedingsstoffen en kan daardoor niet dienen als volledige voeding. Aanvullend voer kan wel nuttig zijn voor variatie, het stimuleren van de eetlust of als traktatie, maar moet altijd in combinatie met compleet voer worden gegeven.

Droogvoer is over het algemeen compleet. Maar bij natvoer het etiket bekijken: staat er niet expliciet op dat het om compleet voer gaat, dan kun je er ebter ervan uitgaan dat het aanvullend is. Let daarbij niet alleen op het gewicht van het voer, maar vooral op de energie-inhoud en de verhouding tussen calorieën en voedingsstoffen. Zo voorkom je tekorten of overschotten.

Gebruik aanvullend voer met mate. Als richtlijn kun je maximaal 10 procent van de dagelijkse energie-inname gebruiken voor aanvullende producten. Wil je zeker weten dat je goed zit? Bereken dan eerst de energiebehoefte van je kat via onze voedingscalculator en bekijk daarna hoeveel van het voer op het menu daadwerkelijk compleet is.

Op die manier geef je je kat niet alleen lekker, maar ook verantwoord te eten.