De Abessijn: Een speelse kat met unieke schoonheid

De Abessijn is een prachtig kattenras met een uniek uiterlijk en een levendige persoonlijkheid. Dit ras staat bekend om zijn korte, zachte vacht met een warme bruine of roodbruine kleur. Ook karateristiek zijn de grote amandelvormige ogen die meestal een heldere groene of goudbruine kleur hebben.

Uiterlijk

De Abessijn is een middelgrote, sierlijke kat met een slanke en gespierde lichaamsbouw. Hun kop is wigvormig met grote, alerte oren die breed aan de basis zijn en taps toelopen naar de punt. De ogen van een Abessijn zijn groot en amandelvormig, met een heldere, alerte uitdrukking. De oogkleur varieert meestal van helder groen tot (goud)bruin, afhankelijk van de kleur van hun vacht.

De vacht van de Abessijn is kort, zacht en glanzend. Het heeft een warme bruine of roodbruine kleur, ook wel ‘wildkleur’ genoemd. Andere kleuren zijn ook beschikbaar, zoals blauw, lilac, fawn, rood en zilver. Het patroon altijd getickt (agouti). Een effen of gestreept (tabby) patroon komt bij de rasstandaard van de Abessijn niet voor.¹

Bij de typerende agouti-vacht van de Abessijn heeft elk individuele haar meerdere gekleurde bandjes heeft. De haarbasis is lichter, terwijl de punt donkerder is. Dit zorgt voor de karakteristieke getikte (ticked) cypertekening.

De poten van de Abessijn zijn lang en slank, met kleine, ovale voeten. Hun staart is lang en dun, met een pluizige punt. Over het algemeen heeft de Abessijn een sierlijk en atletisch uiterlijk, wat past bij hun actieve en levendige karakter.

Karakter

De Abessijn is een intelligent, levendig en sociaal kattenras dat bekend staat om zijn hoge energieniveau en speelse aard.² Abessijnen zijn uitzonderlijk nieuwsgierigheid. Ze hechten zich sterk aan hun omgeving en eigenaar. Abessijnen zijn zeer actief, speels en staan bekend om hun liefde voor interactie, zowel met mensen als met andere katten. Ze hebben een grote behoefte aan mentale en fysieke stimulatie en worden vaak omschreven als een van de meest energieke kattenrassen.³

Abessijnen zijn van nature nieuwsgierig en avontuurlijk.² Ze zijn vaak te vinden op hoge plekken in huis en verkennen graag nieuwe omgevingen. Dit ras wordt vaak vergeleken met een hond in termen van intelligentie en trainbaarheid: Je kunt ze makkelijk leren om apporteren of zelfs commando’s te volgen. Hun sociale aard maakt ze echter minder geschikt voor een omgeving waarin ze vaak alleen gelaten worden.⁴

Hoewel Abessijnen zeer sociaal zijn, kunnen ze ook een zekere onafhankelijkheid vertonen. Ze genieten van aandacht en zijn vaak aanhankelijk, maar verwachten ook voldoende uitdaging en entertainment.⁵ Ze hebben een sterke persoonlijkheid en kunnen soms koppig zijn, vooral als ze iets niet willen.²

Abessijnen staan niet bekend als typische schootkatten, maar ze zijn wél erg sociaal en aanhankelijk.^3,6 Ze genieten van interactie met hun eigenaar en kunnen graag in de buurt zijn, maar ze geven vaak de voorkeur aan actief gezelschap boven urenlang knuffelen. In plaats van stil op schoot te liggen, zullen ze eerder rond je heen cirkelen, naast je zitten of op je schouder klimmen om deel te nemen aan wat je doet.

Kortom, de Abessijn is een speels, energiek en sociaal ras dat veel interactie en uitdaging nodig heeft. Ze vormen een uitstekende metgezel voor eigenaren die actief zijn en tijd willen besteden aan spel en training. Door hun hoge intelligentie en nieuwsgierigheid kunnen ze soms ondeugend zijn, maar voor de juiste eigenaar is dit een uiterst charmant en boeiend ras.

Wil je een kat die echt een schootkat is, dan zijn rassen zoals de Ragdoll of de Britse Korthaar meer geschikt. Maar als je een speelse, slimme en aanhankelijke kat zoekt die wél graag tijd met je doorbrengt (maar liever op zijn eigen manier), dan is de Abessijn een geweldige keuze!

Overzicht gedragseigenschappen

Verzorging

De Abessijn is een actieve, intelligente en sociale kat die een stimulerende omgeving en aandacht nodig heeft om gelukkig en gezond te blijven. Hoewel hun kortharige vacht relatief weinig onderhoud vereist, vraagt hun energieke karakter om een specifieke aanpak op het gebied van verzorging.

De Abessijn heeft een korte, fijne en dichte vacht die nauwelijks klitvorming kent. Hierdoor is de verzorging minimaal in vergelijking met langharige rassen. Wekelijks borstelen met een zachte borstel of een rubberen handschoen helpt om losse haren te verwijderen en de natuurlijke oliën in de vacht te verspreiden, wat bijdraagt aan een gezonde glans. Tijdens de ruiperiode kan een extra borstelbeurt helpen om haarverlies te beperken.

Als een van de meest energieke kattenrassen heeft de Abessijn veel fysieke en mentale uitdaging nodig. Als hij zich gaat vervelen, kan hij destructief gedrag vertonen. Speel dus regelmatig met je kat en zorg voor voldoen klimmogelijkheden zoals een stevige krabpaal of klimstructuur. Abessijnen dol zijn op hoge plekken. Daarnaast kun je ze trucjes leren, zoals aporteren of zelf wandelen aan een harnas.

Door hun actieve metabolisme hebben Abessijnen een voedingspatroon nodig dat rijk is aan eiwitten en gezonde vetten. Kwalitatief hoogwaardig kattenvoer met veel dierlijke eiwitten ondersteunt hun spiermassa en energieniveau. Onze beoordelingen van droogvoer en natvoer kunnen hierbij helpen.

Abessijnen zijn gevoelig voor tandproblemen, zoals tandsteen en tandresorptie. Tanden poetsen met speciale kattentandpasta is ideaal, maar als dat niet lukt, zijn dentale snoepjes of speciale brokken een alternatief.

Levensverwachting

De Abessijn heeft een gemiddelde levensverwachting van 10,0 jaar. maar kan in sommige gevallen tot ruim 18 jaar oud worden.⁷ Dit is iets korter dan de gemiddelde levensverwachting van huiskatten en sommige andere raskatten, zoals de Birman en de Burmese kat, die gemiddeld langer leven.⁸

Factoren die de levensverwachting beïnvloeden

• Genetische aanleg: De Abessijn is een raszuivere kat en zoals bij veel raskatten kan een beperkte genetische diversiteit leiden tot een verhoogd risico op erfelijke aandoeningen.
• Gezondheidsproblemen: Nierziekten en tandproblemen worden relatief vaak gerapporteerd bij dit ras, wat hun levensduur kan beïnvloeden.
• Leefomstandigheden: Katten die binnenshuis leven hebben doorgaans een langere levensverwachting dan katten die veel buiten komen, vanwege een lager risico op ongelukken en infecties.⁸
• Voeding en verzorging: Een uitgebalanceerd dieet en regelmatige gezondheidscontroles kunnen bijdragen aan een langere levensduur.^7,8

Hoewel de gemiddelde leeftijd van de Abessijn lager is dan sommige andere rassen, kunnen ze met de juiste zorg en een gezonde levensstijl een mooie leeftijd bereiken.

Gezondheidsrisico’s

De Abessijn is over het algemeen een gezond kattenras, maar zoals veel raskatten heeft het ras een verhoogd risico op bepaalde erfelijke aandoeningen. Door selectief fokken zijn enkele genetische afwijkingen in de populatie terechtgekomen, waardoor sommige ziekten vaker bij Abessijnen worden gezien dan bij andere kattenrassen.^9,10 Hieronder bespreken we de meest voorkomende gezondheidsproblemen bij dit ras.

1. Progressieve Retina Atrofie (PRA)

Progressieve retina atrofie (PRA) is een erfelijke oogziekte die leidt tot een geleidelijke achteruitgang van het netvlies en uiteindelijk tot blindheid.¹¹ Abessijnen hebben een genetische aanleg voor deze aandoening, die vaak al op jonge leeftijd optreedt. De eerste symptomen zijn nachtblindheid en een verminderde reactietijd op visuele prikkels. Hoewel er momenteel geen behandeling beschikbaar is, kan genetische screening helpen bij het identificeren van dragers en het verantwoord fokken van gezonde katten.

2. Nieramyloïdose

Een van de meest ernstige erfelijke aandoeningen bij Abessijnen is nieramyloïdose, een aandoening waarbij abnormale eiwitafzettingen (amyloïde) zich ophopen in de nieren, wat leidt tot chronisch nierfalen.¹² De ziekte kan al op jonge leeftijd beginnen en wordt vaak pas gediagnosticeerd als er al aanzienlijke schade aan de nieren is opgetreden. Symptomen zijn onder andere verhoogde dorst, gewichtsverlies en een slechte eetlust. Hoewel er geen genezing is, kan vroegtijdige diagnose helpen bij het beheer van de ziekte en het vertragen van de progressie.

3. Tandheelkundige Problemen

Abessijnen zijn gevoelig voor tand- en tandvleesaandoeningen, waaronder tandresorptie en parodontitis.⁹ Tandresorptie is een aandoening waarbij de tandstructuur geleidelijk wordt afgebroken, wat pijn en eetproblemen kan veroorzaken. Regelmatige gebitscontroles en een goede mondhygiëne kunnen helpen om deze problemen te voorkomen.

4. Pyruvaatkinase Deficiëntie (PK Deficiëntie)

Deze erfelijke bloedziekte treft het enzym pyruvaatkinase, dat een essentiële rol speelt in de energieproductie van rode bloedcellen. Bij Abessijnen met deze aandoening worden de rode bloedcellen sneller afgebroken dan normaal, wat kan leiden tot bloedarmoede.¹³ Symptomen zijn lethargie, bleek tandvlees en een verminderd uithoudingsvermogen. Een DNA-test kan helpen bij het opsporen van dragers, zodat verantwoord fokken de verspreiding van de aandoening kan beperken.

Aanschaf

Kittens van de Abessijn zijn vaak te koop tussen de € 750 en € 1,500, afhankelijk van het type kleur, de bloedlijn, en of ze geschikt zijn voor fokken of niet. Het is wel belangrijk om een gerenommeerde fokker te vinden en zeker te zijn van een gezonde kittens.

Geschiedenis

De Abessijn is een van de oudste erkende kattenrassen, maar zijn precieze oorsprong blijft onderwerp van discussie. Hoewel de naam van het ras verwijst naar Abessinië (het huidige Ethiopië), suggereren genetische en archeologische studies dat de oorsprong waarschijnlijk in Zuidoost-Azië of het Midden-Oosten ligt.^14,15

Oorsprong en verspreiding

Genetische analyses tonen aan dat de Abessijn genetisch nauwer verwant is aan kattenpopulaties uit Zuidoost-Azië dan aan die uit Noord-Afrika of Ethiopië.¹⁵ De genetische marker Tᵃ, die verantwoordelijk is voor de getickte vacht van de Abessijn, komt met name voor in populaties uit Thailand, Hongkong en Singapore, terwijl deze nauwelijks in Egypte of Ethiopië wordt aangetroffen.¹⁴ Dit wijst erop dat het ras zijn wortels eerder in deze regio’s heeft dan in Noord-Afrika.

De Abessijn werd in de 19e eeuw naar Europa gebracht, waarschijnlijk door Britse handelaren die vanuit Zuidoost-Azië reisden. De eerste geregistreerde Abessijn werd in 1871 tentoongesteld op een kattenshow in het Crystal Palace in Londen, waar hij direct opviel door zijn unieke, wilde uiterlijk.¹⁵

Zula als stammoeder van de Abessijn?

De naam Zula wordt vaak genoemd in verhalen over de oorsprong van de Abessijn. Volgens deze verhalen zou deze kat in 1868 door Britse soldaten zijn meegenomen uit Abessinië (het huidige Ethiopië) na het einde van de Abessijnse Oorlog tussen het Britse Rijk en keizer Tewodros II. Zula werd vervolgens naar Engeland gebracht, waar hij de basis zou hebben gelegd voor het moderne Abessijnse ras. Dit verhaal heeft bijgedragen aan de naamgeving van het ras, maar er is veel discussie over de werkelijke rol van Zula in de geschiedenis van de Abessijn.

Een van de vroegste gedocumenteerde vermeldingen van een Abessijnse kat in Engeland komt uit Harper’s Weekly van 27 januari 1872. Dit artikel beschrijft de prijswinnaars van de tweede kattententoonstelling in het Crystal Palace in 1871. Hier werd een Abessijnse kat getoond, die de derde prijs won. Volgens de krant was deze kat meegenomen tijdens de Abessijnse Oorlog en viel ze op door haar trieste uitstraling, alsof ze terugverlangde naar haar oorspronkelijke thuis. Dit suggereert dat er daadwerkelijk katten uit Abessinië naar Engeland werden gebracht, maar het is onduidelijk of deze vroege Abessijnen directe voorouders zijn van het ras Abessijn zoals we die vandaag kennen.

Critici wijzen er op dat er geen betrouwbare beschrijvingen of afbeeldingen van Zula die overeenkomen met de typische kenmerken van de huidige Abessijn. Afbeeldingen van Zula tonen een kat met kleinere oren en een minder typische getickte vacht. Dit voedt het idee dat het moderne ras eerder een Britse reconstructie is van een exotisch uitziende kat, in plaats van een directe afstammeling van Zula. Als Zula daadwerkelijk de stammoeder was van de huidige Abessijn, zouden genetische sporen van het ras in Noord-Afrika te vinden zijn, maar deze zijn veel sterker aanwezig in Zuidoost-Azië.¹⁵

De mythe van Zula wordt dus niet direct bevestigd, maar ook niet volledig ontkracht. Het is mogelijk dat Zula of een vergelijkbare kat als inspiratie diende. Het moderne ras is echter waarschijnlijk door selectief fokken ontwikkeld met invloeden van andere katten, waarschijnlijk uit Zuidoost-Azië. Of Zula nu de voorouder is van de moderne Abessijn of niet, het ras heeft zijn naam wel aan dit verhaal te danken.

Verband met het oude Egypte?

Er bestaat een populaire theorie dat de Abessijn afstamt van de heilige tempelkatten van het oude Egypte. Op Egyptische muurschilderingen en in beeldhouwwerken worden afgebeeld namelijk katten afgebeeld die lijken op een Abessijn.¹⁴ Hoewel sommige genetische sporen van de Abessijnse vachtmutatie in oude Egyptische katten zijn gevonden, zijn er geen sluitende archeologische bewijzen dat de Abessijn direct uit Egypte komt. Het is waarschijnlijker dat de Egyptische katten en de voorouders van de Abessijn een gemeenschappelijke wilde voorouder deelden in het Midden-Oosten of Noord-Afrika.

Officiële erkenning

De Abyssijn werd voor het eerst beschreven door Harrison Weir in 1889, waarin hij het ras omschreef als een slanke, wilde-uitziende kat met een getickte vacht.¹⁶ Hoewel Weir een pionier was in de kattenfokkerij, was zijn beschrijving nog geen officiële rasstandaard. De eerste formele erkenning van de Abyssijn vond plaats in 1929, toen de Governing Council of the Cat Fancy (GCCF) het ras officieel registreerde in Engeland. Sindsdien heeft de Abyssijn zich ontwikkeld tot een van de meest geliefde en erkende rassen wereldwijd, met gestandaardiseerde rasbeschrijvingen door organisaties zoals de CFA en TICA.

Rasstandaard

De Abessijn is een elegant en atletisch kattenras dat lijkt op een kleine wilde kat. Volgens de rasstandaard van TICA moet de Abessijn de volgende karakteristieken hebben:

• De kop: wigvormig en rond, met een zachte contour zonder stop.
• De ogen: groot en amandelvormig, in groen of goud, omgeven door donkere lijnen.
• De oren: groot, breed en ver uit elkaar, met een brede aanloop.
• De vacht: fijn, zacht en kort, met een getikte tekening die bestaat uit twee tot vier strepen per haar. De haarpunten zijn altijd donkerder dan de basiskleur.
• De staart: lang en slank, met een donkere punt.
• De poten: lang en rank, met ovale voeten.
• De bouw: slank en gespierd, met een ranke nek en een rechte rug.
• De kleuren: wildkleur (bruin met zwarte ticking), sorrel (rood met chocolade ticking), blauw (blauwgrijs met leisteenblauwe ticking) of fawn (beige met roze ticking).

Samenvatting

De Abessijn is een kattenras met een levendige persoonlijkheid en unieke schoonheid. Ze hebben een korte, zachte vacht in warme bruine of roodbruine kleuren en grote amandelvormige ogen in heldere groene of goudbruine tinten. De Abessijn heeft een levendig, speels, actief en nieuwsgierig karakter, waarbij de katten een sterke band hebben met hun eigenaren en intelligent zijn. Hoewel Abessijnen erg aanhankelijk kunnen zijn, houden ze over het algemeen niet erg van knuffelen. Ze hebben veel bewegingsruimte nodig om aan hun energiebehoeften te voldoen. Door de beperkte genenpool zijn er een aantal gezondheidsrisico’s waar de Abessijn vaker mee te maken heeft. De Abessijn is een eenvoudige kat om te verzorgen maar heeft voldoende beweging en goede voeding nodig om gezond te blijven. De prijs van een Abessijn varieert tussen de 750 en 1500 euro.

Bronnen

1. The International Cat Association (TICA) Abyssinian Breed Group Standard, 05/01/2008 ↩︎
2. Takeuchi Y, Mori Y. Behavioral profiles of feline breeds in Japan. J Vet Med Sci. 2009;71(8):1053-1057. doi:10.1292/jvms.71.1053 ↩︎
3. Salonen M, Vapalahti K, Tiira K, Mäki-Tanila A, Lohi H. Breed differences of heritable behaviour traits in cats. Sci Rep. 2019;9(1):7949. Published 2019 May 28. doi:10.1038/s41598-019-44324-x ↩︎
4. Wilhelmy J, Serpell J, Brown D, Siracusa C. Behavioral associations with breed, coat type, and eye color in single-breed cats. J Vet Behav. 2016;13:80-87. doi:10.1016/j.jveb.2016.03.009. ↩︎
5. Mikkola S, Salonen M, Hakanen E, Sulkama S, Lohi H. Reliability and Validity of Seven Feline Behavior and Personality Traits. Animals (Basel). 2021;11(7):1991. Published 2021 Jul 2. doi:10.3390/ani11071991 ↩︎
6. Hart BL, Hart LA. Your Ideal Cat: Insights into Breed and Gender Differences in Cat Behavior. West Lafayette, IN: Purdue University Press; 2013 ↩︎
7. O’Neill DG, Church DB, McGreevy PD, Thomson PC, Brodbelt DC. Longevity and mortality of cats attending primary care veterinary practices in England. J Feline Med Surg. 2015;17(2):125-133. doi:10.1177/1098612X14536176 ↩︎
8. Teng KT, Brodbelt DC, Church DB, O’Neill DG. Life tables of annual life expectancy and risk factors for mortality in cats in the UK. J Feline Med Surg. 2024;26(5):1098612X241234556. doi:10.1177/1098612X241234556 ↩︎
9. Vapalahti K, Virtala AM, Joensuu TA, Tiira K, Tähtinen J, Lohi H. Health and Behavioral Survey of over 8000 Finnish Cats. Front Vet Sci. 2016;3:70. Published 2016 Aug 29. doi:10.3389/fvets.2016.00070 ↩︎
10. Hadar BN, Bonnett BN, Poljak Z, Bernardo TM. Morbidity of insured Swedish cats between 2011 and 2016: Comparing disease risk in domestic crosses and purebreds. Vet Rec. 2023;192(12):e2778. doi:10.1002/vetr.2778 ↩︎
11. May CA, Narfström K. Retinal capillary morphology in the Abyssinian cat with hereditary retinal degeneration. Exp Eye Res. 2012;99:45-47. doi:10.1016/j.exer.2012.03.022 ↩︎
12. Genova F, Nonnis S, Maffioli E, et al. Multi-omic analyses in Abyssinian cats with primary renal amyloid deposits. Sci Rep. 2021;11(1):8339. Published 2021 Apr 16. doi:10.1038/s41598-021-87168-0 ↩︎
13. Lyons LA. Genetic testing in domestic cats. Mol Cell Probes. 2012;26(6):224-230. doi:10.1016/j.mcp.2012.04.004 ↩︎
14. Blumenberg B. On the probable genotype of domestic cats in ancient Egypt. J Archaeol Sci. 1982;9(4):377-379. doi:10.1016/0305-4403(82)90042-5. ↩︎
15. Lipinski MJ, Froenicke L, Baysac KC, et al. The ascent of cat breeds: genetic evaluations of breeds and worldwide random-bred populations. Genomics. 2008;91(1):12-21. doi:10.1016/j.ygeno.2007.10.009 ↩︎
16. Weir H. Our Cats and All About Them. London: Fanciers’ Gazette; 1892. ↩︎