Niest je kat? Lees hier de oorzaken waardoor katten niezen

Een niezende kat kan misschien wel hel schattig klinken, maar is het ook een reden voor bezorgdheid? Wat is de oorzaak dat een kat niest? Net als mensen kunnen katten verkouden worden en last hebben van infecties van de bovenste luchtwegen en de bijholten. Dit zijn echter niet de enige aandoeningen die kunnen leiden tot niesbuien.

Waarom niets mijn kat?

Katten niezen om heel verschillende redenen. Enkele voorbeelden van oorzaken van een niezende kat zijn:

• Een eenvoudige neuskriebel zoals we die allemaal wel eens hebben.
• Een geur veroorzaakt door (schadelijke) chemicaliën
• Een allergie op een bepaalde stof of andere deeltjes in de lucht
• Een vreemd voorwerp zoals een pluisje gras of een haar
• Niesziekte/luchtweginfectie
• Ontsteking van de neusholte en/of sinussen
• Infectie of ontsteking van een tand die drainage naar de sinussen veroorzaakt

Later gaan we dieper op deze oorzaken en wat de bijbehorende behandeling is. Maar als je kat niest wil je waarschijnlijk vooral weten of je je wel of geen zorgen moet maken en wanneer je naar de dierenarts moet gaan.

Is er een patroon bij het niezen van je kat?

Als je kat een keertje niest hoef je waarschijnlijk geen zorgen te maken. De kans is groot dat een stofje of deeltje in de lucht haar neusgang heeft geïrriteerd. Als je kat wat vaker niest kun je misschien de oorzaak achterhalen door te zoeken naar patronen. Gebeurt het alleen tijdens bepaalde activiteiten, in bepaalde ruimtes of bij bepaalde mensen. Het kan goed zijn dat je kat niest vanwege een irriterend middel zoals stof of parfum. Als je kat bijvoorbeeld telkens niest wanneer je de badkamer hebt schoongemaakt kan het zijn vanwege een chemische stof in een schoonmaakproduct. Ook de kattenbakvulling kan een oorzaak zijn als je merkt dat je kat vooral niest als hij net op de kattenbak geweest is.

Als je geen patroon kunt vinden of als je merkt dat er een afscheiding uit de neus of ogen komt kan de oorzaak serieuzer zijn. Zeker wanneer dit gepaard gaat met verlies van energie en/of eetlust. Niezen in combinatie met zulke symptomen kan een teken zijn dat je kat lijdt aan een infectie of andere aandoening waarvoor de hulp van een dieren.

Wanneer moet je naar de dierenarts als je kat niest

Als je kat een keer niest hoef je niet gelijk naar de dierenarts te rennen. Maar wanneer het niezen gepaard gaat met andere symptomen zoals een afscheiding uit de neus of ogen of verlies van energie of eetlust kun je het best naar de dierenarts gaan voor een diagnose. Vooral als je kat niet meer eet is spoed geboden. In tegenstelling tot het menselijk lichaam, wat weken of zelfs maanden zonder eten kan, gaat het lichaam van katten na 2-3 dagen zonder eten in de hongermodus. Dit kan resulteren in zeer ernstige aandoening, namelijk leverlipidose (of leververvetting). Ook wanneer het niezen aanhoudt zonder dat je er een “onschuldige” verklaring voor kunt vinden door naar het patroon te kijken is een bezoek aan de dierenarts nodig.

Oorzaken van niezen bij katten

Niesziekte of luchtweginfectie

Niesziekte is een veelvoorkomende infectie aan de bovenste luchtwegen bij kittens en volwassen katten. Het komt vooral voor in situaties waar katten veel met elkaar in contact komen zoals catteries, asielen en pensions. Zowel virussen waarondern het Feline herpesvirus (FHV) als het (mildere) Feline calicivirus (FCV) als bacterieën zoals Bordetella bronchiseptica (Bb) kunnen luchtweginfecties veroorzaken. Ook schimmels kunnen een veroorzaker zijn, hoewel dat minder vaak voorkomt.

Symptomen niesziekte

Behandeling niesziekte

De behandeling van niesziekte hangt af van de ernst van de ziekte en kan bestaan uit:

• Antibiotica
• Oog en/of neusdruppels
• steroïden
• In geval van uitdroging: Vocht toegediend via infuus of onder de huid
• Dwangvoeding

In ernstige gevallen van niesziekte kan de kat bij de dierenarts worden opgenomen voor voeding via een neussonde of maagsonde. Stappen die u thuis zelf kunt ondernemen om uw kat verlichting te bieden zijn:

• Regelmatig eventuele afscheiding uit de neus of ogen verwijderen met een warm vochtig katoenen doekje.
• Zorgen dat de kat voldoende voeding en vocht binnenkrijgt bijvoorbeeld via natvoer
• Zorg dat de kat toegang heeft tot ruim voldoende vers water
• De neusgangen van de kat vochtig houden met een luchtbevochtiger

Niesziekte kan 7 tot 21 dagen duren met een gemiddelde van 10 dagen voor ongecompliceerde gevallen. Wanneer ernstigere gevallen onbehandeld blijven kan dit lijden tot ernstige aandoeningen zoals longontsteking, chronische ademhalingsproblemen en zelfs blindheid.

Preventie niesziekte

Vanwege het vaak voorkomen en hoge besmettelijkheid van niesziekte wordt en in Nederland tegen deze ziekte gevaccineerd. Katten kunnen een jaarlijkse vaccinatie krijgen via de dierenarts. Een vaccinatie biedt geen volledige bescherming tegen de niesziekte en kan dus ook bij gevaccineerde katten optreden. Echter zal het verloop van de ziekte milder zijn.

Neus- en sinusonsteking

Katten kunnen ook last hebben van onstekingsaandoeningen aan de neus zoals rhinitis en sinusitis. Rhininitis is een ontsteking van het neusslijmvlies, de oorzaak van een verstopte neus. Sinustis is een ontsteking in het slijmvlies van de sinussen. Deze twee aandoeningen samen wordt “rhinosinusitis” genoemd en komen veel bij katten voor. Mogelijke veroorzakers zijn allergieën, bacteriën, virussen (zoals het kattenniesziektevirus) en minder voorkomend schimmels.

Symptomen rhinosinusitis

Veelvoorkomende symptomen van neus en sinusontsteking zijn:

• Herhaaldelijk niezen
• Neusafscheiding die geel of groen van kleur is. In ernstigere gevallen kan deze ook bloederig zijn.
• Moeite met ademen wat zich uit in snurken en/of door de mond ademen
• Veelvuldig wassen van de neus
• “Omgekeerd niezen of neus ophalen”: De neus door korte snelle inhalaties vrij proberen te maken
• Een bultje op de neusbrug (in geval van schimmel)

Behandeling rhinosinusitis

Het diagnosticeren van rhinitis en sinusitis gebeurt via een lichamelijk onderzoek. Het kan ook nodig zijn om via een rhinoscopie uit te voeren. Hierbij wordt een kleine endoscope in de neus of mond wordt ingebracht om de oorzaak van de symptomen op te sporen. Ook kunnen weefselmonsters verduidelijking geven.

Afhankelijk van de oorzaak kunnen de volgende behandelmethoden ingezet worden:

• Antibiotica (in geval van een bacteriële infectie)
• Ontsteking werende medicijnen
• Medicatie die de zwellingen tegengaan
• Pijnstillers
• Neusspoeling

Wanneer een behandeling aanslaat moet na 3 dagen een duidelijke verbetering te zien zijn. Doorgaans zullen de klachten na ongeveer 10 dagen helemaal verdwenen zijn.

Chronische niesziekte

Terugkerend niezen bij katten kan ook veroorzaakt worden door een chronische luchtwegaandoening. Chronische rhinitis is de meest voorkomende en is meestal het gevolg van blijvende schade aan de neusgangen en het immuunsysteem ten gevolg van een virale infectie met bijvoorbeeld het Feline herpesvirus of Feline calicivirus,

Symptomen chronische niesziekte

De symptomen van chronische niesziekte zijn vergelijkbaar met de symptomen van niesziekte ten gevolgen van een infectie. Het verschil is dat de symptomen met tussenpozen van enkele weken telkens weer voor enkele weken of maanden terugkeren. Deze aandoening kan ook leiden tot terugkerende bacteriële infecties, die de symptomen kunnen verergeren. Mogelijk symptomen kunnen zijn:

• Niezen
• Verstopte of loopneus
• Dikke gele neusafscheiding
• Verlies van eetlust
• Kwijlen en moiete met slikken
• Afscheiding uit de ogen

Behandeling chronische niesziekte

Bij chronische niesziekte is onderzoek nodig om de onderliggende oorzaak vast te stellen. Dit kan gedaan worden door onder andere:

• Bloed- en urinetest om eventuele virussen of andere infectie vast te stellen
• Rinoscopie voor analyse van de structuur van de neusgangen
• Het nemen van biopten uit de neus voor analyse van micro-organismen
• Röntgenfoto’s, CT of MRI scan van de neus keelholte en borst

Herstel van chronische niesziekte is helaas niet mogelijk. Daarom zal de behandeling bestaan uit symptoombestrijding en het nemen van verlichtende maatregelen zoals:

• Neusdruppels
• In sommige gevallen tijdelijke behandeling met pednison tijdelijk verlichting geven
• Het vochtig houden van de neusgangen met een luchtbevochtiger

Allergieën

In tegenstelling tot mensen niezen katten niet snel vanwege een allergie. Allergieën uiten zich bij katten meestal in de vorm van huidirritaties, jeuk en haaruitval. Bij sommige katten kan een allergie ook zorgen voor “hooikoorts” verschijnselen. Dit zijn tranende en jeukende ogen, gepaard met hoesten, niezen en een piepende ademhaling. Vooral bij katten met astma kan dit voorkomen. De symptomen kunnen het hele jaar doorkomen als ze veroorzaakt worden door allergenen binnenshuis zoals stof en schimmels of seizoensgebonden zijn in het geval van pollen. Er zijn geen medicijnen waarmee een allergie volledig kan verdwijnen, wel kan onderzocht worden wat de allergie veroorzaakt. Ook kan er aan symptoombestrijding gedaan worden met medicijnen prednison, echter heeft langdurig gebruik van prednison weer andere negatieve effecten op de gezondheid.

Voorkomen is beter dan genezen

Een van de beste om manieren te voorkomen dat je kat (chronische) niesziekte krijgt is door hem jaarlijks te laten vaccineren door je dierenarts. Als je niet zeker bent over de oorzaak van het niezen of twijfelt over de ernst ervan neem ook dan contact op met de dierenarts. Dit is waar dierenartsen voor zijn. Als er iets speelt is het altijd beter er zo snel mogelijk bij te zijn. Als er niets aan de hand is zul je waarschijnlijk door een bezoek aan de dierenarts weer gerustgesteld zijn.