Kat is niet meer zindelijk. Wat kun je hieraan doen?

De meest katten zijn van nature zindelijk, hoewel je je kitten wel kunt helpen met zindelijkheidstraining. Wanneer je kat voorheen wel zindelijk was, maar nu (ineens) niet meer is er dus iets aan de hand. Hier lees je wat de redenen kunnen zijn dat je kat naast de kattenbak plast of sproeit en wat je daaraan kunt doen.

Oorzaken onzindelijkheid bij katten

Er zijn veel verschillende oorzaken wat onzindelijkheid bij katten kan veroorzaken. Wel kun je vrijwel al deze problemen onderverdelen in medische problemen, gedragsproblemen of problemen met de kattenbak. Het kan ook zo zijn dat er meerdere oorzaken (zijn gaan) spelen. Zo kan het naast de kattenbak plassen ontstaan zijn vanuit een medische oorzaak, maar kan het daarna een gewoonte zijn geworden.

Medische oorzaken

Voordat je verder gaat kijken is het belangrijk om eerst medische oorzaken uit te sluiten. Katten zijn heel gevoelig voor blaasontsteking of blaasgruis. Deze aandoeningen zorgen ervoor je kat vaker heel nodig moet plassen waardoor hij niet op tijd bij de kattenbak is. Ook kan de pijn bij het plassen bij een blaasontsteking er juist voor zorgen dat je kat de kattenbak gaat vermijden omdat hij de pijn gaat associëren met de kattenbak. De dierenarts kan blaasontsteking of blaasgruis testen door middel van een urineonderzoek en de behandeling bestaat meestal uit een ontstekingsremmer en pijnstiller. Soms kan in het geval van blaasgruis een speciaal dieet ook bijdragen aan de oplossing.

Wanneer je kat ook veel meer is gaan drinken kunnen problemen aan de organen ook de oorzaak zijn. Meestal zal dit met de nieren te maken hebben, maar het kan ook veroorzaakt worden door problemen aan de schildklier, lever of suikerziekte. De dierenarts kan bloedonderzoek doen om deze oorzaken vast te stellen.

Kattenbak

Wanneer medische oorzaken uitgesloten zijn is een volgende stap om de kattenbak een goed onder de loep te nemen. De kans is namelijk groot dat de oorzaak van onzindelijkheid bij de kattenbak te vinden is.

Om te beginnen hebben veel mensen te weinig kattenbakken in huis. Als stelregel wordt gezegd dat je per kat een kattenbak moet hebben plus 1 extra. Katten hebben namelijk van nature de neiging om niet altijd op dezelfde plek te plassen.

Ook kan het zijn dat je kat de (nieuwe) plek van de kattenbak niet geschikt vindt. Een kattenbak moet niet te dicht bij het voer en water van de kat staan. Verder is het belangrijk dat de bakken op een rustige plaats staan. Zet de kattenbak dus niet naast een wasmachine of voor een raam waar andere katten komen.

Verder is het goed om ook naar de kattenbak zelf te kijken. Een kattenbak met kap kan ervoor zorgen dat je kat een afkeer krijgt van je kattenbak doordat geurtjes blijven hangen. Zorg er ook voor dat je kat gemakkelijk in de kattenbak kan komen. Hier geldt ook dat dit makkelijker is in een open kattenbak, eventueel met lage instap. Nog een reden voor open kattenbak is dat je kat makkelijker kan vluchten wanneer een andere kat zijn dominantie laat blijken. Qua grootte is het verstandig om 1.5 keer de grootte van je kat aan te houden. In ons artikel over het kopen van de geschikte kattenbak kun je meer informatie vinden over waar je op moet letten.

Verder is het belangrijk dat je de kattenbak goed schoonhoudt. Katten zijn er schone dieren. Een kattenbak die niet schoon genoeg is kan voor katten een reden zijn om hun behoefte ergens anders te doen. Besteed daarom dagelijks aandacht aan het schoonhouden van je kattenbak. Lees hier meer hoe (vaak) je de kattenbak moet verschonen.

Gedragsproblemen

Als je kat niet gecastreerd of gesteriliseerd is, is de kans groot dat de kat in huis sproeit. Dit is geen vorm van onzindelijkheid, maar een vorm van communicatie. Sproeien kun je herkennen doordat de staart recht omhoog staat en trilt. Meestal zal je kat ook rechtopstaand sproeien terwijl katten altijd hurkend/zittend plassen. Door je kat te laten castreren (mannetjes) of steriliseren (vrouwtjes) kun je dit verhelpen.

Stress kan ook veroorzaken dat je kat niet meer op de kattenbak wil of durft. Stress kan veroorzaakt worden door veranderingen of drukte in de omgeving. Een verhuizing, verbouwing of introductie van een nieuw soortgenoot zal vrijwel altijd voor (tijdelijke) stress zorgen. Het kan dan helpen om de kattenbak op een zo rustig mogelijk plek neer te zetten. Ook kleinere veranderingen, zoals nieuwe meubels of het verplaatsen van meubels kan voor stress zorgen. Wanneer je kat zijn behoefte doet op voorwerpen waar de geur van de eigenaar in zit is dit een teken dat je kat zich niet veilig genoeg voelt in de kattenbak. Hierbij kun je denken aan, kledingstukken, handdoeken, het bed of beddengoed. Het kan dan nuttig zijn om een voorwerp met jou geur in de buurt van de kattenbak te leggen zodat je kat zich ook hier veilig voelt.

Gebeurtenissen op de kattenbak kunnen er ook voor zorgen dat je kat zich hier niet meer veilig voelt. Bijvoorbeeld wanneer je kat aangevallen is door een andere kat terwijl hij op de kattenbak zit. Ook kan tijdelijke pijn tijdens het plassen zorgen voor een negatieve associatie. Wanneer je kat bijvoorbeeld een blaasontsteking heeft gehad kan het zijn dat hij ook daarna de kattenbak blijft mijden. Een nieuwe plek of een andere kattenbak kan in deze gevallen de oplossing zijn.

Tot slot zijn katten gewoontedieren. Zelfs nadat je het oorspronkelijke probleem hebt opgelost, kan je kat uit gewoonte nog op een andere plek blijven plassen. In dat geval is het zaak dat je je kat weer leert op de kattenbak te gaan.

Wat kun je doen als je kat niet meer zindelijk is

Het is natuurlijk niet leuk als je kat naast de kattenbak plast. Gelukkig is er veel wat je er zelf aan kunt doen.

Naar de dierenarts

Ga bij plotselinge onzindelijkheid altijd eerst naar de dierenarts om een medische oorzaak uit te sluiten. Wanneer er een medische oorzaak is zul je deze namelijk eerst weg moeten nemen. Alle andere oplossingen en tips hebben dan niet veel zin.

Plasplekken schoonmaken

Wanneer een kat buiten de kattenbak geplast heeft laat hij een geur achter. Deze geur kan je kat stimuleren nog een keer op dezelfde plek te plassen. Daarom is het slim om de plekken waar je kat geplast heeft goed schoon te maken. Dit kun je doen door het met Biotex, groene zeep of soda schoon te maken. Vervolgens kun je de plek besproeien met alcohol. Ook zijn er sprays die ontwikkeld zijn om de urinegeur te verwijderen. Gebruik nooit chloor, ammoniak of bleek

Zelf mogelijke oorzaken wegnemen

Zorg ervoor dat de kattenbak op orde is zodat dit geen reden is voor je kat om hem niet meer te gebruiken. Samengevat: zorg voor voldoende goede (bij voorkeur open) kattenbakken. Verspreid ze op rustige plekken door het huis en houdt deze goed schoon.

Soms kan het helpen om een andere kattenbakvulling te kiezen. Over het algemeen is een niet-geparfumeerde kattenbakvulling van fijne klei voor de kat het fijnst.

Als je kat een vaste plek in huis heeft waar hij plast kun je op twee manieren mee omgaan. Ten eerste kun je proberen de plek een voor de kat duidelijke andere bestemming te geven door hier het eten te geven of er een speelplek van te maken. Een andere mogelijk aanpak is om hier juist een (extra) kattenbak neerzetten. Op deze manier went je kat weer aan het doen van zijn behoefte op de kattenbak en kun je later proberen de kattenbak op een betere plek neer te zetten. Om mogelijke problemen met de nieuwe kattenbak te voorkomen kun je het beste kiezen voor een open kattenbak met lage instap die anderhalf keer zo groot is als je kat.

Gedragsdeskundige

Als je de medische oorzaken uit het gesloten, maar er niet zelf achter komt wat de oorzaak is. Dan kan een gedragsdeskundige de uitkomst zijn. Een gedragsdeskundige zal kijken naar jouw specifieke situatie en daarom veel gerichtere tips geven.

Wat moet je juist niet doen als je kat onzindelijk is

Geef niet zomaar zelf medicijnen aan je kat zonder dat deze door een dierenarts voorgeschreven zijn. Het zomaar geven van medicijnen brengt risico’s met zich mee en geeft geen garantie dat ze het gewenste effect hebben. Een dierenarts kan een diagnose stellen en op basis daarvan de juiste medicijnen voorschrijven.

Als je kat plotseling onzindelijk is, is daar een onderliggende reden voor. Het heeft dus geen zin om je kat te straffen. De kans is groot dat je het probleem hiermee alleen maar groter maakt doordat je kat hier stress van ervaart.

Hoe frustrerend het ook kan zijn als je kat zijn behoefte niet meer op de kattenbak doet, regeer dit nooit op je kat af. Dit zorgt alleen maar voor stress en zorgt juist voor achteruitgang. Schakel in plaats daarvan hulp in van een dierenarts en/of een gedragsdeskundige en probeer de oorzaak van de onzindelijkheid te achterhalen en weg te nemen.